# # lista = [1,2,3,4,5,6,7,8,9,10]
# # # kola = [i**2 for i in lista]
# # # print(lista)
# # # print(kola)


# # # lista = [2*i for i in range(10)]
# # # print(lista)

# # kola = [i**2 for i in lista if i%2 == 0]
# # print(kola)

# panstwa = ["polska", "niemcy", "francja", "hiszpania", ]
# stolice = ["warszawa", "berlin", "paryz", "madryt"]

# informacje = [f"{stolica} to stolica kraju: {panstwo}" for panstwo,stolica in zip(panstwa, stolice)]
# print(informacje)

# for info in informacje:
#     print(info)


# slowa = ["ala", "kot", "pies", "kamilslimak", "zebra", "madam", "adam"]
# palindromy = [slowo for slowo in slowa if slowo == slowo[::-1]]
# print(palindromy)

# lista = [(1, 3, 5), (2, 2, 3), (3, 1, 8), (3, 4, 5)]
# poprawne_trojkaty = [trojkat for trojkat in lista if 2 * max(trojkat) < sum(trojkat)]
# print(poprawne_trojkaty)

# stopnie_fahrenheit = [55, 86, 32, 100, 75, 92]
# stopnie_celcius = [(temp - 32) * 5/9 for temp in stopnie_fahrenheit]
# print(stopnie_celcius)


# OBSŁUGA WYJĄTKÓW 

# try:
#     # fragment kody sprawdzany czy sie wywali
#     pass
# except Exception as e:
#     # kod wywołujący sie jak sie wywali 
#     pass
# else:
#     # kod wywołujący sie jak sie nie wywali 
#     pass
# finally:
#     # kod wywołująy sie zawsze, nie wazne czy sie wywali czy nie 
#     pass

# def dzielenie_i_mnozenie(a,b):
#     try:
#         a/b
#     except Exception as e:
#         print(e)
#     else: 
#         print(f"Wynik dzielenia {a} / {b} = {a/b}")
#     finally:
#         print(f"wynik mnozenia {a} * {b} = {a*b}")

# dzielenie_i_mnozenie(20, 52)


# def dodawanie_a_b(a,b):
#     try:
#         a+b
#     except Exception as e:
#         print(e)
#     else:
#         print(a+b)
        
    

# dodawanie_a_b(9999, "siema")


# def sprawdz_wiek(wiek):
#     try: 
#         if wiek <= 0:
#             raise Exception("wiek nie moze byc ujemny!")
#     except Exception as e:
#         print(e)
#     else:
#         print(f"jest git")

# sprawdz_wiek(23)


def sprawdz_zdanie(zdanie):
    try:
        if not zdanie[0].isupper():
            raise Exception("zdanie musi zaczynac sie wielka litera!!!")
        elif zdanie[-1] not in [".", "?", "!"]:
            raise Exception("zdanie musi konczyc sie znakiem interpunkcyjnym")
    except Exception as e:
        print(e)
    else:
        print(zdanie.split(" "))
    finally:
        print("koniec programu")


sprawdz_zdanie("L midas jest wielki.")